नागपूर : सरकारी रेल्वे पोलिसांच्या (जीआरपी) नागपूर विभागात 2020 पासून मृत्यूच्या संख्येत सातत्याने वाढ होताना दिसत आहे. 1 जानेवारी 2020 पासून 39 महिन्यांत तब्बल 708 जणांना आपला जीव गमवावा लागला आहे. पोलीस अधीक्षक (रेल्वे), नागपूर यांच्या कार्यालयाने माहितीच्या अधिकाराखाली माहिती उघड केली आहे.
नागपूरस्थित कार्यकर्ते अभय कोलारकर यांनी 1 जानेवारी 2020 ते 31 मार्च 2023 या कालावधीत पोलीस अधीक्षक (रेल्वे), नागपूर यांच्या अखत्यारीतील परिसरात झालेल्या मृत्यूंची माहिती मागवली होती. हेमंत शिंदे, जनमाहिती अधिकारी आणि उप पोलीस अधीक्षक (मुख्यालय), रेल्वे, नागपूर यांनी यासंदर्भात माहिती दिली.
आरटीआयच्या माहितीनुसार 2020 मध्ये 155 लोकांचा मृत्यू झाला. 2021 मध्ये ही संख्या 190 वर पोहोचली, त्यानंतर 2022 मध्ये ही संख्या 298 वर पोहोचली. चालू वर्ष 2023 च्या पहिल्या तीन महिन्यांत आतापर्यंत 65 लोकांचा मृत्यू झाला आहे. अशा प्रकारे 39 महिन्यांत एकूण 708 व्यक्तींचा मृत्यू झाल्याचे आकडेवारीतून समोर आले आहे.
मृत्यूच्या पुढील विश्लेषणात असे दिसून येते की वरील कालावधीत वेगवेगळ्या ठिकाणी रेल्वे रूळ ओलांडताना सर्वाधिक 157 लोकांचा मृत्यू झाला. यामध्ये 2020 आणि 2021 मध्ये प्रत्येकी 46 आणि 2022 मध्ये 53 जणांचा समावेश आहे. 2023 मध्ये 1 जानेवारी ते 31 मार्च या कालावधीत रेल्वे रूळ ओलांडताना एकूण 12 जणांचा मृत्यू झाला. जीआरपीच्या नागपूर विभागात मृत्यूचे आणखी एक प्रमुख कारण म्हणजे ट्रेनमधून पडणे. 2020 मध्ये ट्रेनमधून पडून 26 जणांचा मृत्यू झाला. 2021 मध्ये अशा मृत्यूंची संख्या 36 वर पोहोचली. 2022 मध्ये ती 52 वर पोहोचली. 2023 च्या पहिल्या तीन महिन्यांत या श्रेणी अंतर्गत 15 व्यक्तींचा मृत्यू झाला आहे.
तर 129 जणांचा रेल्वेतून पडून मृत्यू झाला आहे. नागपूर विभागात मृत्यूचे तिसरे प्रमुख कारण म्हणजे आत्महत्या. विभागात एकूण 110 आत्महत्येच्या मृत्यूंपैकी 2020 मध्ये 27, 2021 मध्ये 29, 2022 मध्ये 44 आणि 2023 च्या पहिल्या तीन महिन्यात 10 मृत्यूची नोंद झाली आहे. याशिवाय, विभागात विजेच्या धक्क्याने सहा मृत्यू झाल्याची नोंद आहे. 39 महिने. यामध्ये 2020 आणि 2022 मध्ये प्रत्येकी एक, 2021 मध्ये तीन आणि 2023 च्या पहिल्या तीन महिन्यांतील एकाचा समावेश आहे.तसेच विजेच्या खांबाला धडकल्याने एका व्यक्तीचा मृत्यू झाल्याची एक घटना आहे. एका प्रश्नाच्या उत्तरात सदर कार्यालयाने सांगितले की, रेल्वेच्या निष्काळजीपणामुळे केवळ एकाचा मृत्यू झाला. वर्धा रेल्वे पोलीस ठाण्याच्या हद्दीत ही घटना घडली. मात्र, अद्यापपर्यंत नुकसान भरपाई देण्यात आलेली नाही.
1 एप्रिल 2022 ते 31 मार्च 2023 या कालावधीत सदर कार्यालयाच्या हद्दीत एकूण 1,254 चोरीच्या घटना घडल्या आहेत. या चोरींमध्ये 6.18 लाख रुपयांचा ऐवज चोरीला गेला आहे. कोलारकर यांच्या प्रश्नाला उत्तर देताना, शासकीय रेल्वे पोलिसांच्या नागपूर विभागात एकूण 584 मंजूर पदांपैकी 46 रिक्त आहेत. रिक्त पदांमध्ये सहायक उपनिरीक्षकाच्या तीन, पोलिस हवालदारांच्या पाच, पोलिस अमलदाराच्या 38 पदांचा समावेश आहे.