नागपूर : मध्यमवर्गीयांना नेहमीच अर्थसंकल्पात आयकर सवलत वाढण्याची अपेक्षा असते, त्यामुळे यावेळीही आशा होती. मात्र यावेळी अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी आयकरात कोणताही बदल होणार नसल्याचे जाहीर केले आहे.
देशात काही महिन्यांनी लोकसभेच्या निवडणुका होणार आहेत. पूर्वीच्या अंतरिम अर्थसंकल्पाप्रमाणेच 2019 मध्येही लोकांना आयकरात काही प्रमाणात सवलत मिळेल, अशी आशा होती. मात्र सर्वसामान्यांच्या पदरी निराशाच पडली. 2019 च्या अंतरिम बजेटमध्ये नोकरदार लोकांसाठी आयकरावरील स्टैंडर्ड डिडक्शनला 40,000 रुपयांवरून 50,000 रुपयांपर्यंत वाढवण्याची घोषणा करण्यात आली होती. मात्र यावेळी सरकारने असे काहीही केलेले नाही.यापूर्वी, गेल्या वर्षीच्या अर्थसंकल्पात निर्मला सीतारामण यांनी सुधारित नवीन कर स्लॅब सादर केला होता. याशिवाय आयकरदात्यांना पर्याय म्हणून जुना टॅक्स स्लॅबही असेल.
सध्याचा टॅक्स स्लॅब काय ?
2023-24 च्या अर्थसंकल्पात सादर केलेला हा नवीन कर स्लॅब आहे – 0 ते 3 लाख रुपयांवर 0 टक्के, 3 ते 6 लाखांवर 5 टक्के, 6 ते 9 लाखांवर 10 टक्के, 9 ते 12 लाखांवर 15 टक्के, 12 ते 15 लाखांवर20% तर 15 लाख पेक्षा जास्त 30% आहे.
जुना आयकर स्लॅब-
2.5 लाखांपर्यंत – 0% 2.5 लाख ते 5 लाख – 5% 5 लाख ते 10 लाख – 20% 10 लाखांपेक्षा जास्त – 30%
दरम्यान जुन्या कर स्लॅबमध्ये, 5 लाख रुपयांपर्यंतच्या उत्पन्नावर कोणताही कर भरावा लागणार नाही, ज्यामध्ये आयकर कायद्याच्या कलम 80C अंतर्गत 1.5 लाख रुपयांच्या गुंतवणुकीवर कर सूट देखील उपलब्ध आहे. म्हणजेच या टॅक्स स्लॅबमध्ये करदात्याला 6.50 लाख रुपयांपर्यंतच्या उत्पन्नावर कोणताही कर भरावा लागणार नाही. जुन्या टॅक्स स्लॅबनुसार 2.5 लाख रुपयांपर्यंतच्या उत्पन्नावर कोणताही कर भरावा लागणार नाही.
2.5 लाख ते 5 लाख रुपयांच्या उत्पन्नावर 5 टक्के कर आहे, परंतु सरकार त्यावर 12,500 रुपयांची सूट देते. साधे गणित असे आहे की जुन्या टॅक्स स्लॅबमध्ये तुम्हाला ५ लाख रुपयांपर्यंतच्या उत्पन्नावर कर भरावा लागणार नाही. जर आपण आयकर नियमांबद्दल बोललो, तर त्यानुसार, जर तुमचे वार्षिक उत्पन्न 5 लाख रुपयांपर्यंत असेल तर तुमचा कर 12,500 रुपये होतो, परंतु कलम 87A अंतर्गत सूट मिळाल्यामुळे, 5 रुपयांमध्ये आयकर भरण्याचा दावा केला जातो. लाख स्लॅब शून्य होतो. याशिवाय, नवीन आणि जुन्या दोन्ही कर प्रणालीमध्ये 50 हजार रुपयांपर्यंतच्या मानक कपातीचा लाभ देण्यात आला आहे.
आयकर म्हणजे काय?
भारतातील आयकर कायद्यांतर्गत, व्यक्ती, हिंदू अविभक्त कुटुंबे (एचयुएफ), कंपन्या, भागीदारी संस्था आणि सहकारी संस्था इत्यादींना वर्षातून एकदा त्यांच्या उत्पन्नावर कर भरावा लागतो. तथापि, प्रत्येक श्रेणीसाठी प्राप्तिकर स्लॅब वेगळा आहे. एका वर्गवारीतही, काही घटकांच्या आधारे दुसऱ्या घटकाशी तुलना केल्यास एका घटकासाठी आयकर स्लॅब वेगळे असू शकतात.