नागपूर: सेंट्रल इंडिया इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल सायन्सेस (CIIMS) च्या संशोधकांनी सांडपाण्यावर एक महत्त्वपूर्ण अभ्यास केला आहे. ज्यात नागपुरातील विविध भागांमध्ये चिकुनगुनिया आणि रेबीज सारख्या झुनोटिक रोगांना कारणीभूत ठरू शकणारे पूर्वी न सापडलेल्या विषाणू आढळल्याचे उघडकीस आले आहे.
अभ्यासाचे निष्कर्ष द लॅन्सेट रीजनल हेल्थ-साउथईस्ट एशिया, एक प्रमुख क्लिनिकल जर्नलमध्ये प्रकाशित झाले आहेत. डॉ. राजपाल सिंग कश्यप आणि डॉ. तान्या मोनाघन यांच्या नेतृत्वाखाली, हा अभ्यास विषाणूजन्य धोके त्वरित ओळखण्यासाठी आणि त्यांचे निराकरण करण्यासाठी सांडपाणी निरीक्षणाच्या महत्त्वावर भर देतो. ज्यामुळे भविष्यातील साथीच्या रोगाला आळा घालण्यात येईल.
संशोधकांनी शोधून काढले की कोविड-19 साथीच्या रोगासाठी जबाबदार असलेला SARS-CoV-2 विषाणू आश्चर्यकारकपणे नमुना घेतलेल्या 59% ठिकाणी आढळून आला. तथापि, विषाणूच्या विपुलतेने वेगवेगळ्या सॅम्पलिंग साइट्सवर आश्चर्यकारक भिन्नता दर्शविली, ज्यामुळे त्याच्या वितरणावर परिणाम करणाऱ्या घटकांबद्दल आणखी प्रश्न निर्माण झाले.
अभ्यासातील आणखी एक महत्त्वपूर्ण निष्कर्ष म्हणजे हिपॅटायटीस सी विषाणूचा शोध. शोध या विषाणूंमधील संभाव्य कनेक्शन आणि परस्परसंवाद सूचित करतो. SARS-CoV-2 आणि हिपॅटायटीस सी हे दोन्ही विषाणू शहरी झोनच्या तुलनेत ग्रामीण भागात जास्त प्रमाणात आढळून आले. इन्फ्लूएन्झा ए व्हायरस, नोरोव्हायरस आणि रोटावायरस हे विषाणूही सांडपाण्यात आढळून आले आहे. याउलट, चिकुनगुनिया आणि रेबीज सारखे झुनोटिक विषाणू ग्रामीण भागात अधिक प्रमाणात आढळून आले आहे.